کارگردان: کاستا گاوراس (Costa Gavras)

سال تولید: ۱۹۸۹

مدت زمان: ۱۲۴ دقیقه

رده‌بندی سنی: راهنمایی

داستان:

آن تالبوت یک وکیل مجرب آمریکایی مجاری‌الاصلی است. پدرش مایک لزلو، ۴۰ سال قبل، بعد از جنگ جهانی دوم از مجارستان به آمریکا مهاجرت می‌کند و مثل یک شهروند خوب زندگی می‌کند و مالیاتش را به موقع می‌پردازد و آشغال‌ها را سر ساعت دم در می‌گذارد و بچه‌های خوب و کاری تحویل جامعه می‌دهد. تا اینکه بعد از چهل سال زندگی شرافتمندانه یکهو متهم می‌شود که زمان  جنگ جهانی مرتکب جنایات جنگی شده‌است. حالا نوبت آن است تا زحمات چند ساله پدر را جبران کند و از پدرش در برابر این تهمت کثیف دفاع کند...

کمی بیشتر درباره فیلم:

این یادداشت دومین یادداشت از یک (ان‌شاالله) سه‌گانه است. سه‌گانه‌ای به مناسبت روز قدس از فیلم‌های اسرائیل‌محور کاستا گاوراس.

هولوکاست، فقط منحصر به سرزمین آلمان و کارخانه‌های آدم‌سوزی‌اش نبود. این فیلم درباره مشارکت حزب کمونیستی پیکان سرخ مجارستان در کشتار و آزار یودیان مجارستانی است.

حقیقتا علاقه چندانی به معرفی این فیلم نداشتم اما به چند دلیل دیدن آن را لازم می‌دانم:

۱- دیدن و خواندن درباره هولوکاست را برای هر کسی که می‌خواهد درباره اسرائیل حرف بزند را لازم و ضروری می‌دانم (ولو اینکه خودم به آن عمل نکنم!).

۲- گاوراس از اسرائیل بدش می‌آید (به سندی که در قسمت بعد خواهید دید). و با توجه به این دو فیلمی که تا اینجا معرفی شده می‌توانید حدس بزنید که این تنفر ریشه در تفکرات ضدفاشیستی دارد. یعنی دیدن این سه‌گانه و تفکر در آن به ما نشان می‌دهد که درباره اسرائیل چطور می‌توان بدون بحث‌های دینی، قومیتی و احساسی، با کسی که حتی معتقد به هولوکاست و مظلومیت قوم یهود هست همراه شد بدون اینکه به یهودستیزی متهم شد. برای برقراری گفتگو و تعامل سازنده با جهانی فراتر از مرزهای اعتقادی و جغرافیایی خود لازم است بتوانیم با زبانی عام‌تر و با پیش‌فرض‌های کمتر سخن بگوییم. کم کم باید این طور صحبت کردن را یاد بگیریم.

۳- گاوراس هر چند فیلمی درباره هولوکاست ساخته‌است، اما با همین فیلم نشان داد که برای حمایت از یهودیان لازم نیست به آمریکا باج داد. گاوراس (هرچند نه به صراحت »آمین») گهگاهی به آمریکا می‌تازد که با چشم‌پوشی از جنایات جنگ جهانی دوم (لااقل تا گندشان در نیامده) جولانگاهی برای هیولاهای نازی و کمونیست فراهم آورده تا از همکاری‌های سازنده آن‌ها به نفع خودش استفاده کند.

۴- این فیلم دو سال قبل از فروپاشی شوروی ساخته شده و اگر با تاریخ تشکیل اسرائیل آشنا باشید متوجه کنایه تلخ فیلم می‌شوید. شوروی، اولین کشوری که تنها سه روز پس از تشکیل اسرائیل را به صورت قانونی به رسمیت شناخت، یکی از مسببان اصلی هولوکاست لااقل در اروپای شرقی بود (یا لااقل از یهودستیزی همپیمانانش به راحتی صرف نظر می‌کرد). این را بگذارید کنار آمریکا و واتیکانی که در فیلم قبلی دیده بودیم.

۵- این را بگذارید در معرفی فیلم بعدی بنویسم تا معنا بدهد.

موارد لحاظ شده در رده‌بندی:

هیچی.

پ.ن. این پست تقریبا (البته با تقریب زیادی) بخشی از مقاله‌ای‌ست که در وبلاگ قبلی‌ام درباره گاوراس نوشته‌بودم و شهرستان ادب هم آن‌را در اینجا بازنشر کرده‌بود.